Wypowiedzenie umowy o pracę wymaga zarówno od pracownika, jak i pracodawcy znajomości Kodeksu Pracy, który reguluje wszystkie przepisy prawa pracy. Według artykułu 32. KP, każda ze stron może rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem. Rozwiązanie tej umowy następuje z upływem okresu wypowiedzenia. Jednak o tym, jak długi jest ten okres, decyduje nie tylko staż pracy, ale również rodzaj umowy o pracę.
Rodzaje umów o pracę zawieranych z pracodawcą
Zgodnie z art. 25 KP można zawrzeć 3 rodzaje umów: na okres próbny (nieprzekraczający 3 miesięcy), na czas określony oraz nieokreślony. Umowę na okres próbny pracodawca zawiera w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości dalszego jego zatrudnienia. Jest ona również korzystna dla drugiej strony, bowiem pozwala ocenić, czy chce się podjąć daną pracę (czy warunki socjalne są odpowiednie, aspiracje zawodowe spełnione, a atmosfera miła).
Umowa na czas określony jest chętnie wybierana przez pracodawców, ponieważ mogą oni dłużej przyjrzeć się pracownikowi i jego pracy. Umowę taką zawiera się również w przypadku, gdy inny pracownik jest okresowo w pracy nieobecny (np. przebywa na urlopie bezpłatnym, wychowawczym, macierzyńskim itp.), jednak nie może ona trwać dłużej, niż 33 miesiące. Po tym okresie wygasa i jeżeli pracodawca chce ją przedłużyć, musi zaproponować zawarcie umowy na czas nieokreślony. Umowa na czas nieokreślony jest dla pracownika najkorzystniejszą spośród wszystkich rodzajów umów.
Zalety okresu wypowiedzenia
Okres wypowiedzenia przynosi korzyści dla obu stron. Pracownik, chociaż nadal oficjalnie pozostaje jeszcze zatrudniony, ma czas, aby rozejrzeć się na rynku pracy i poszukać innego zajęcia. Pracodawca w tym samym czasie może szukać nowego pracownika lub, jeśli likwidacja etatu spowodowana była względami ekonomicznymi, dokonać reorganizacji firmy. W przypadku, kiedy pracownik przed wypowiedzeniem nie wykorzystał urlopu wypoczynkowego, może otrzymać za niego ekwiwalent pieniężny. Wyczerpujące informacje na ten temat znaleźć można w artykule „Jak obliczyć ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy?”. Zaległy urlop można również doliczyć do okresu wypowiedzenia. W przypadku trudności można posiłkować się aplikacją inewi.pl, z której korzysta wiele firm w całym kraju.
Długości okresów wypowiedzenia
Okresy wypowiedzenia dla poszczególnych umów zależą od czasu zatrudnienia pracownika. W przypadku umowy zawartej na okres próbny, gdy zatrudnienie nie przekracza 2 tygodni, okres wypowiedzenia trwa tylko 3 dni. Jeśli okres próbny wyniósł od 2 tygodni do 3 miesięcy, pracownik ma prawo do tygodniowego okresu wypowiedzenia. W przypadku, gdy okres próbny trwał powyżej 3 miesięcy, okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie.
Dla umów zawartych na czas określony oraz nieokreślony, okres wypowiedzenia jest jednakowy. Jeśli pracownik był zatrudniony krócej, niż pół roku – okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie. Gdy pracownik przepracował więcej, niż pół roku, ale krócej niż 3 lata – 1 miesiąc, zaś gdy więcej, niż 3 lata – okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące. W sporadycznych przypadkach, do okresu zatrudnienia można wliczyć pracownikowi jego zatrudnienie u poprzedniego pracodawcy (przeniesienie lub wcielenie firmy razem z dotychczasową kadrą).
Należy pamiętać, że tylko umowa o pracę zapewnia pracownikowi ochronę zatrudnienia, wynagrodzenia i prawa do urlopu. Umowy „śmieciowe”, takie, jak umowa zlecenie czy o dzieło, nie dają poczucia stabilizacji, ponieważ ograniczają chociażby możliwość uzyskania zasiłku chorobowego (konieczność opłacenia dodatkowej składki na ubezpieczenie chorobowe), czy zaciągnięcia kredytu na zakup mieszkania. Umowy te są preferowane natomiast przez pracodawców, ponieważ umożliwiają im zmniejszenie kosztów pracy.
